نقش قیام عاشورا در تداوم و پویایی فرهنگ تشیع موضوع این مقال کوتاه است.
نهضت عاشورا بی تردید در پویایی تشیع آثاری فراوان دارد. شیعیان از قیام عاشورا واقدام امام حسین الگو گرفته اند ودر برابرستم کاران ساکت نمی نشستند وبه قیام می پرداختند. هرچند این قیام ها در بیشتر مواقع به شکست می خوردند والبته ما در پی آن نیستیم به تحیلیل شکست ها وموفقیتها بپردازیم بلکه فقط می خواهیم وام داری این قیامها را از حادثه عاشورا نشان دهیم که اینها از این قیام تاسی گرفتند ودر مقابل ظلم وستم کوتاه نیامدند وجان خویش را در برابر هدف خویش گذاشتند. مانند قیام زید(محمد بن جرير طبري، همان،ج7ص183) ویحیی(محمد بن جرير طبري، همان،ج7ص188) نفس زکیه (احمد بن يحيي بلاذري،ج3، ص94)شهید فخ(محمد بن على بن طباطبا المعروف بابن الطقطقى،همان، ص189 )و… اما پس این واقعه ها که قیامی علیه ظلم وستم بودند مردم آنها را گرامی میداشتند وبه سبب مظلومیت آنها به تشیع گرایش پیدا می کردنند نمونه این قیامها قیام زید و یحیی بن زید می باشد.
وي دليل قيام خويش را براي امر به معروف ونهي از منکر وخون خواهي جدش حسين(ع) اعلام کرد، ودر پاسخ مردم کوفه نيز چنين گفت :خدا را شکر مي کنم؛ دينم را کامل کرد، در حالي که شرم داشتم بر رسول خدا در کنار حوض کوثر وارد شوم، و امر به معروف ونهي از منکر انجام نداده باشم. محمد بن على بن طباطبا المعروف بابن الطقطقى، همان، 132) وپیشنهاد میشود که با مطالعه موردی این قیام نقش قیام عاشورا بهتر مشاهده کرد.
همچنین وقتی یحیی به ایران آمد و مردم شهرهاي ديگر را از قيام خود که قيامي عليه ظلم و ستم و دعوت به دين و سنت بود، آگاه کند. وقتي يحيي بن زيد کشته شد، خراسانيان هفت شبانه روز به سوگ نشستند و هر کودکي متولد شده در آن سال به دنيا را نام يحيي يا زيد مي گذاشتند. (علي بن حسين بن علي مسعودي،همان، ج3، ص214 )
دراين جنبشها عواملي همچون ظلم وستم خلفا، واجراي عدالت وبازگشت به کتاب وسنت بوده است که اگر رجوع کنیم به شعارهای امام حسین می بینیم از این نهضت وام گرفته اند.
واین عدم ظلم وپذیری شیعیان در مقابل حاکم جور از علل ماندگاری این واقعه شده است.